Hoe het gebruik van smartphones, sociale media en videogames zorgen voor mindere voetbalprestaties

Wie kent ze niet, de beelden van voetballers die in pak uit de spelersbus stappen. Hoofdtelefoon op, smartphone in de hand en intussen nog wat selfies schietend op het veld. Het zorgde ongetwijfeld al tal van keren voor oogrollende coaches die zich terecht vragen stellen bij zoveel afleiding van wat zij belangrijk vinden, namelijk een vlekkeloze wedstrijdvoorbereiding of een training met de nodige focus en aandacht. De wetenschap geeft deze coaches gelijk, want intussen verschenen er genoeg studies die aantonen dat smartphones beter in de sporttas blijven wanneer je degelijke sportieve prestaties wil neerzetten.

Onderzoek toont ook aan dat iemand 20 minuten nodig heeft om terug in concentratiemodus te komen.

Smartphone technologie heeft ervoor gezorgd dat het stimulus gestuurde aandachtsysteem steeds vaker wordt aangesproken en dat het werkgeheugen ‘lui’ wordt, je sneller afgeleid bent en je je concentratie en focus verliest (Klinkberg, 2009). Onderzoek toont ook aan dat iemand 20 minuten nodig heeft om terug in concentratiemodus te komen.

Dat dit anno 2021 een probleem is met apps en de vele pushberichten die ze dagelijks versturen staat vast. Maar wat is het effect van deze prikkels op het brein van een voetballer? Leonardo S. Fortes en zijn collega’s aan de Braziliaanse Universidade Federal da Paraíba deden hier in 2019 uitgebreid onderzoek naar.

HET BREIN

Breinfuncties als perceptie, aandacht, inhibitie en het werkgeheugen zijn cruciaal voor optimale voetbalprestaties. Beslissingsvaardigheden zijn prima te verbeteren door visualisatie en kleine partijspelletjes, aldus verschillende onderzoeken. Uitdroging en fysieke en mentale vermoeidheid hebben dan weer een negatieve invloed op het beslissingsproces. De onderzoekers stellen dat het gebruik van smartphones kunnen zorgen voor mentale vermoeidheid, en dus ook voor een verminderde beslissingsvaardheid op het veld.

Om deze hypothese verder te onderzoeken werden 20 profvoetballers tussen de 18 en 35 jaar geselecteerd en werd hun verteld dat ze belangrijke selectiewedstrijden gingen spelen. Voor elke wedstrijd werden ze verdeeld in drie groepen. De eerste groep keek 30 minuten naar video’s, de tweede keek even lang naar sociale media op hun telefoon, en de derde speelde het videospel Fifa. Daarna volgde een Stroop-test als beoordeling van hun mentale vermoeidheid.

Tenslotte volgde een 90 minuten durende wedstrijd die werd gefilmd en geanalyseerd door onder andere ervaren voetbalanalisten die moesten beoordelen of de passing was gebaseerd op een goede taktische beslissing. Ook werd aan de deelnemers gevraagd om hun energieniveau voor de match en het herstel van de vorige wedstrijd te noteren. Het belangrijkste aspect van het onderzoek was misschien wel de gecodeerde resultaten aan de hand van de ‘Passing decision-making index’ (DMI), die berekent hoe goed de genomen beslissingen van de voetballers waren.

ONDERZOEKSRESULTATEN

Het resultaat van deze studie was misschien tegelijk verrassend als voor de hand liggend. De groepen die op sociale media hadden gezeten en de Fifa-spelers had een vergelijkbaar aantal gemaakte passes, maar de groep die passief video’s had gekeken presteerde accurater. Of andersom: voetballers die mentaal vermoeid waren door een overdaad aan elektronische impulsen in bepaalde delen van de hersenen hadden last van een tragere informatieverwerking en een slechtere besluitvormingsnauwkeurigheid. “Mentaal vermoeide atleten kunnen de acties van de tegenstander niet adequaat interpreteren (sportperceptie) of anticiperen (frontale cortex), wat de nauwkeurigheid van de besluitvorming beïnvloedt.”, zo zeggen de onderzoekers.

Als sporters mentaal vermoeid zijn, vertonen ze meestal een langere fixatietijd op tegenstanders en een kortere fixatietijd op hun teamgenoten

Meerdere andere onderzoeken toonden ook een reeks minder te verwachten effecten aan van het gebruik van smartphones, zoals slechtere visuele waarneming, verminderde collectieve beweging en een afname van uithoudingsvermogen. Een Australische studie concludeerde dan weer dat mentale vermoeidheid leidt tot verminderde motivatie en enthousiasme, maar ook in minder aandacht voor details.

TROLLEN

De uitkomsten van bovenstaande onderzoeken zou al genoeg kunnen zijn om mobieltjes te verbieden in de spelersbus of kleedkamer. Jammer genoeg is er nog een bijkomende reden die mogelijk een nog grotere impact hebben op de prestaties van spelers, namelijk de vaak keiharde kritiek van supporters of internettrollen op hen persoonlijk of op hun eerdere wedstrijden.

Wayne Rooney maakt zich al jaren zorgen over de mate waarin vooral jonge spelers negatief beïnvloed worden door pers en feedback op sociale media.

Zo maakten de bazen van Manchester United zich vorig jaar nog in die mate zorgen over de impact van commentaren die te lezen waren sociale media, dat ze psychologen en life-coaches inhuurden om hun spelers hiermee te helpen omgaan.  Onder meer Wayne Rooney maakt zich al jaren zorgen over de mate waarin vooral jonge spelers negatief beïnvloed worden door pers en feedback op sociale media.

Wil jij als speler of als coach dus niet alleen maximaal presteren, maar ook een gelukkiger en meer ontspannen leven? Laat dan de smartphone eens wat meer liggen, zeker in de aanloop voor een wedstrijd of trainingen! Dat er spelers zijn die zich zelfs tijdens de wedstrijd niet kunnen beheersen bewijst onderstaand filmpje van Kozlenko, een speler uit Oekraïense derde klasse die zijn telefoon in zijn broek had verstopt, regelmatig op het schermpje keek en zelfs tijdens de wedstrijd telefoneerde. Een actie die hem een clubschorsing opleverde.

Dit artikel kwam er in samenwerking met www.sportbrein.com