De Belgische overheid draait het voetbal de duimschroeven aan

Daar waar het voetbal tot dusver kon genieten van tal van gunstregimes lijkt het er op dat de sport nu definitief de duimschroeven wordt aangedraaid. Dat dit nodig was bleek uit de vele grijze en zwarte geldcircuits, fictieve buitenlandse vennootschappen en dubieuze deals die tijdens het onderzoek naar boven kwamen.

ANTIWITWASWET

De antiwitwaswet is sinds 2017 van toepassing op de vastgoed- en diamantsector en de financiële wereld. Daar werd op 1 juli dus het professionele voetbal, voetbalmakelaars en zelfs de KBVB aan toegevoegd. België gaat hiermee een stuk verder dan wat verplicht wordt door de EU en wordt in voetbalkringen beschouwd als een echte potentiële ‘gamechanger’. Met boetes die kunnen oplopen tot meer dan 1 miljoen euro en celstraffen is het de Belgische overheid menens om de strijd tegen de gekende frauduleuze praktijken aan te gaan.

Clubs moeten hun zakenrelaties en de herkomst van hun geld controleren en verdachte zaken melden aan het CFI.

Concreet betekent de wetsaanpassing voor de in totaal 24 profclubs (18 in eerste en 6 in tweede klasse) dat ze binnen de clubwerking een cel moeten oprichten die zich moet bezighouden met de toepassing van de antiwitwaswetgeving. De cel zal zelf toezicht moeten houden op de identificatie van zijn zakenrelaties en de herkomst van hun geld. Bovendien moet iedere verdachte transactie, vermoeden tot witwassen of financieren van een terroristische organisatie gemeld worden aan de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI) die op zijn beurt het dossier kan overmaken aan het parket voor verder onderzoek. Er zal tevens een overgangsperiode voorzien worden. Echte straffen zullen pas uitgesproken worden vanaf januari 2022, zo zei Federaal minister van Werk Pierre-YvesDermagne.

De Pro League staat achter de wetswijziging en is voorstander van de verplichting tot meer transparantie, ondanks het algemene gevoel dat de voetbalsport geviseerd wordt ten opzicht van andere sporten. Ook zal de Pro League de clubs bijstaan met externe consultants.

Vanuit andere landen en internationale voetbalbonden zal hier zeker met interesse naar gekeken worden.

Niels Appermont – onderzoeker UHasselt

De ingrijpende wetswijziging is ook de Europese voetbalbond UEFA niet ontgaan. Zo maakte het eerder deze maand bekend 18.000 euro vrij te maken voor een 9 maand durend onderzoek over de impact van de verscherpte controle op en door clubs. Hiervoor wordt dienst gedaan op professor Niels Appermont van UHasselt en collega William Bull van Maastrich University.

MAKELAARS

Dat het oude klimaat er een was waar voetbalmakelaars zich comfortabel in voelden werd de laatste jaren duidelijk met verhalen over louche deals en exuberante makelaarsvergoedingen die kunnen oplopen tot 30% of meer op de transfersom. Dat het net de voetbalmakelaars en niet de voetbalclubs waren die naar het Grondwettelijk Hof trokken om de antiwitwaswet te laten vernietigen – wegens ‘ondoordacht’ en ‘onduidelijk’ – is niet verwonderlijk. Advocaat van de groep makelaars die naar eigen zeggen ‘geheel clean en onverdacht zijn’, Philippe Renier, zei hierover tegen Sporza: ‘Er is natuurlijk een fundamenteler probleem. Nu viseert men alleen de professionele voetbalclubs en voetbalmakelaars. We weten allemaal dat als er ergens zwarte lonen worden uitbetaald, dit voornamelijk bij het amateurvoetbal of in andere amateursporten het geval is.”

België deed het opvallend slecht met 49 miljoen euro aan makelaarsvergoedingen in 2019-2020 tegenover 24 miljoen in Nederland.

Naast de antiwitwaswet diende CD&V in januari 2021 ook een wetsvoorstel in om makelaarsvergoedingen te beperken tot maximaal 3% van het jaarloon van de speler. Wordt er meer dan 3% commissie betaald, dan kan dat bedrag niet ingebracht worden als kost in de boekhouding.

Dat er inspanningen worden gedaan die de bijna onbeperkte macht van en overdreven geldstromen naar makelaars in de toekomst moet beperken kunnen we alleen maar toejuichen aangezien België het hierin opvallend slecht doet met liefst 49 miljoen euro betaalde makelaarscommissies in het seizoen 2019-2020 tegenover 24 miljoen in dezelfde periode in Nederland.

GEDAAN MET FISCALE VOORDELEN?

Ook op het vlak van de huidige kortingen op belastingen en sociale zekerheid kunnen de voetbalclubs zich verwachten aan een grondige herziening. Zo berekende De Standaard onlangs dat clubs en spelers in de Jupiler Pro League jaarlijks een cadeau van 200 miljoen van de Belgische Staat krijgen, waarvan 131 miljoen alleen al naar de G6 clubs gaat. 

We zijn verontwaardigd over de cijfers. Het moeten diepgaande hervormingen zijn. Het is niet onze taak zulke hoge lonen fiscaal te ondersteunen.

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem in Het Nieuwsblad

In het laatste regeerakkoord werd opgenomen dat het huidige gunstregime, dat de overheid naar schatting de voorbije 10 jaar 1,2 miljard aan gemiste inkomsten kostte, herbekeken zou worden. 'Door corona heeft dit wat vertraging opgelopen, maar het is de bedoeling om in het najaar met resultaten te komen’, volgens CD&V kamerlid Steven Mathei.

Hoe dan ook zullen de clubs in bepaalde mate zowel de reeds actieve als de aangekondigde wetswijzigingen voelen in de clubkas. Na een jaar van verminderde inkomsten door corona is het maar de vraag hoeveel clubs financieel voldoende sterk staan om hiertegen bestand te zijn. Vast staat dat in vele bestuurskamers zenuwachtig wordt gereageerd op de ontwikkelingen terwijl het lopende onderzoek naar de financiële huishouding van de profclubs tegen het einde loopt.