Analyse van de kijkcijfers WK Voetbal 2022

We keken wederom massaal naar het WK Voetbal 2022. Maar niet alle wedstrijden worden door evenveel mensen bekeken. In Nederland keken slechts zo’n 79.000 mensen naar de slechtst bekeken wedstrijd ‘Ecuador – Senegal’ op tv, terwijl de best bekeken wedstrijd ‘Nederland – Argentinië’ zo’n 5,6 miljoen tv kijkers trok. Een veelvoud van 71 keer! Welke factoren bepalen naar welke wedstrijden we wel en niet kijken? En zijn deze factoren hetzelfde voor Nederland en België? En zijn er verschillen voor mannen- en vrouwentoernooien? Op basis van meervoudige regressiemodellen over zo’n 150 wedstrijden wordt hier antwoord op gegeven.

Verwachtingen

Voetbalfans zullen meteen al verschillende antwoorden klaar hebben op basis van hun eigen kijkgedrag. Gevoelsmatig kijken Nederlanders natuurlijk graag naar Oranje en Belgen graag naar de Rode Duivels. Hoe verder in het toernooi, hoe leuker het wordt om te kijken. Als de wedstrijd op een gunstige tijd (weekend of avond) wordt uitgezonden is het makkelijker om tijd te maken om te kijken. Dat spannende wedstrijden meer worden bekeken lijkt ook een open deur. Uiteindelijk is de volgende lijst met verwachtingen opgesteld:

Analyse kijkcijfers WK Voetbal 2022 Nederland

Uit de analyses blijkt dat er met 6 factoren de kijkcijfers van de NOS voor zo’n 90% verklaard kunnen worden. Veruit de grootste invloed had de factor ‘spelen van Nederland’. Dit zorgde voor bijna 3 miljoen extra kijkers. Verder waren de factoren speeldag (in het weekend kijken zo’n half miljoen meer mensen per wedstrijd), speeltijd (in de avond kijken zo’n miljoen mensen meer dan in de ochtend/middag), fase in het toernooi (per ronde verder, ongeveer 300.000 extra kijkers) en verlenging (bij een verlenging kijken ongeveer een miljoen extra mensen) factoren waardoor meer mensen kijken. Nog een wedstrijd op dezelfde tijd zorgt voor zo’n half miljoen minder kijkers.

Opvallend is dus dat het voor de voetbalkijkers niet uitmaakt of Nederland nog in het toernooi zit, of een titelfavoriet speelt of dat op voorhand een spannende wedstrijd is voorspeld (dit is gemeten aan de hand van de odds van wedkantoren). Verder is een voorspellende kracht van 90% erg hoog. Dit betekent dat de kijkcijfers van elke wedstrijd van het WK behoorlijk nauwkeurig kan worden ingeschat met slechts 6 factoren. Hieruit blijkt dat voetbalkijkers erg consistent zijn in hun keuzes en dat we dus geen belangrijke factoren missen.

Als we deze factoren gebruiken om te kijken naar de slechtst en best bekeken wedstrijd zien we het volgende: De slechtst bekeken wedstrijd op de Nederlandse tv, ‘Ecuador-Senegal’ was een wedstrijd op een doordeweekse dag, in de middag, zonder dat het eigen land speelde, in de eerste ronde van het toernooi, zonder verlenging en er was een andere wedstrijd gaande op diezelfde tijd (Nederland-Qatar). Al met al heeft deze wedstrijd alle negatieve kenmerken volgens het model. De meest bekeken wedstrijd ‘Nederland-Argentinië’ was een wedstrijd op vrijdagavond, met Oranje, in de kwartfinale van het toernooi, met verlenging en er was geen andere wedstrijd op hetzelfde tijdstip. Deze wedstrijd bevat veel positieve kenmerken volgens het model. De resultaten verklaren dus goed waarom deze wedstrijden de meest en minst bekeken wedstrijden zijn.

Analyse kijkcijfers EK Voetbal 2021 Nederland & België

Om erachter te komen of bovenstaande resultaten ook gelden voor andere tijden en in andere landen zijn de kijkcijfers van het EK 2021 geanalyseerd voor Nederland (NOS) en België (EEN).

Het belangrijkste resultaat uit deze analyse is dat de resultaten grotendeels overeenkomen met die van het WK 2022. In 2021 voor zowel Nederland als België zijn wederom het spelen van het eigen land de belangrijkste voorspeller van de kijkcijfers. Daarnaast zijn wederom de speeltijd en de fase in het toernooi positieve factoren. Voor de Nederlandse kijkcijfers is nog een wedstrijd op dezelfde tijd wederom een negatieve factor.

Er zijn ook enkele verschillen. Verlenging en speeldag in het weekend zijn geen voorspellers meer terwijl het spelen van een titelfavoriet wel meer kijkers opleverde voor het EK 2021. Wederom is de voorspellende kracht, zowel voor de Nederlandse kijkcijfers (92%) als de Belgische kijkcijfers (90%) zeer hoog.  

analyse kijkcijfers EK Voetbal 2021 vrouwen

De belangrijke factoren blijken dus behoorlijk overeen te komen tussen het WK 2022 en het EK 2021 en tussen België en Nederland. Om te oordelen of deze factoren ook voor het vrouwenvoetbal gelden zijn de kijkcijfers van de NOS voor het vrouwen EK 2021 geanalyseerd.

Voor dit EK zijn slechts 2 factoren van belang en dat zijn het spelen van Oranje en de fase in het toernooi. Met slechts deze 2 factoren kunnen 93% van de kijkcijfers worden verklaard. Speeldag, speeltijd, spelen van titelfavorieten, spannende wedstrijden en alle andere factoren hebben dus nauwelijks invloed op de kijkcijfers voor het vrouwen EK.

Conclusie

In onderstaande tabel zijn alle resultaten uit de regressiemodellen samengevat.

Als we alle bovenstaande resultaten bij elkaar nemen kan er geconcludeerd worden dat het spelen van het eigen land en de fase in het toernooi de belangrijkste factoren zijn in het voorspellen van de kijkcijfers. Verder zijn het spelen van een titelfavoriet, een andere wedstrijd op hetzelfde tijdstip, verlenging, de speeltijd en de speeldag andere belangrijke factoren om de kijkcijfers te verklaren. Opvallend genoeg lijkt een op voorhand spannende wedstrijd niet meer kijkers te trekken. De voorspellende kracht van deze factoren is zeer hoog. In elk toernooi kunnen de kijkcijfers voor zo’n 90% verklaard worden.  

Meer weten, vragen of opmerkingen? Deze analyse is gemaakt door Tom Naberink, werkzaam bij de Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) en gelieerd aan het Sports & Economics Research Centre (SERC). Om de leesbaarheid van dit artikel te vergroten zijn o.a. de descriptieve data, de kengetallen uit de regressiemodellen, methodologische keuzes en verdere uitleg uit dit artikel gelaten.  Het volledige rapport, alsmede de ruwe data zijn op aanvraag beschikbaar en voor vragen en/of opmerkingen mag contact worden opgenomen via tom.naberink@han.nl.