Voetbalveiligheid verhogen door technologie en informatiedoorstroming

Via bijdragen van de UGent, de dienst veiligheid van de Belgische voetbalbond (KBVB), de dienst Voetbalveiligheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken, de Politiezones Brussel-Zuid en Brugge, Mechels Schepen Alexander Vandersmissen en Pro League-CEO Lorin Parys kwamen heel wat stakeholders aan het woord op deze boeiende studiedag.

“Als Pro League willen we midden in de samenleving staan en maatschappelijke actoren rond het voetbal samenbrengen. Het spreekt voor zich dat we hier voor een cruciaal thema als voetbalveiligheid sterk op willen inzetten. We zijn dan ook tevreden dat we samen met het Centre for Policing and Security 100 vertegenwoordigers van lokale politiezones en veiligheidsdiensten mogen verwelkomen. De inzichten van politiediensten, de academische wereld, de administratie, onze buitenlandse collega-leagues en uiteraard onze eigen clubs, leiden tot meer kennis over de uitdagingen van vandaag en morgen en geven een stevig draagvlak om samen aan de slag te gaan voor ons voetbal en onze fans”, aldus Lorin Parys, CEO van de Pro League. 

In de uiteenzettingen werd ruimte voorzien voor analyse van de reeds lopende maatregelen. Zo werd de invoering van de Nationale Kamer voor Burgerrechtelijke uitsluitingen, de onafhankelijke kamer voor stadionverboden van de KBVB en Pro League, door alle partijen unaniem als een impactvolle en positieve maatregel beschouwd. 

Daarnaast werden ook de uitdagingen van vandaag en de toekomst benoemd; het versterken van de toegangscontrole, de wettelijke ruimte om technologie te kunnen inzetten om de veiligheid te versterken en de nood aan meer informatie-uitwisseling tussen alle actoren. 

Tijdens de studiedag werden ook de conclusies voorgesteld van een studie van de Ugent onder leiding van professor Wim Hardyns naar voetbalveiligheid in en rond de stadions van de Belgische profclubs. Hiervoor werden de veiligheidsverantwoordelijken van 19 Belgische profclubs bevraagd. Een aantal conclusies uit deze studie:

1. Proactieve communicatie: Er is een duidelijke behoefte aan proactieve communicatie tussen voetbalclubs en supporters, en in het bijzonder de Ultragroepen. Dit zorgt voor transparantie en stelt clubs in staat om potentiële incidenten te voorzien en aan te pakken. Constructieve dialogen kunnen leiden tot wederzijds respect en zelfs samenwerkingsinitiatieven.

2. Veiligheidsprocedures: De huidige oppervlakkige fouilleprocedures door stewards worden als ineffectief beschouwd om verboden voorwerpen zoals pyrotechnisch materiaal te detecteren. Er is een roep om verbetering van deze procedures, mogelijk met behulp van technologie.

3. Sanctionering en handhaving: Het opstarten van dossiers bij de Nationale Kamer voor Burgerrechtelijke Uitsluitingen is een stap voorwaarts, vooral vanwege de snelle verwerking. Meer en meer wordt het verhalen van boetes op individuele daders ook toegepast door de clubs, hoewel de mogelijkheden voorlopig beperkt zijn door identificatieproblemen.

4. Uniformiteit en samenwerking: het gebrek aan uniformiteit in de aanpak van wangedrag door verschillende politiezones en diensten is nefast voor een consequente handhaving. Zowel nationaal als internationaal moet er ingezet worden op een uniforme aanpak zodat supporters zich niet ongelijk behandeld voelen, en kopieergedrag kan vermeden worden.

5. Alcohol- en druggebruik: De toename van middelenmisbruik onder supporters, vooral sinds de coronapandemie, is een zorgwekkende trend die de veiligheidsrisico's tijdens voetbalwedstrijden verhoogt.   

6. Technologische innovaties: Het inzetten van technologische innovaties zoals gezichtsherkenning en handpalmidentificatie voor de handhaving opent veel mogelijkheden, zowel qua handhaving als comfort. Een echte uitrol wordt vandaag gehypothekeerd door financiële en vooral wettelijke (GDPR) uitdagingen. Er is nood aan verder onderzoek en het opzetten van proefprojecten.

7. Investeringen in veiligheid: De noodzaak van investeringen in betrouwbare camerasystemen is cruciaal voor de identificatie van daders. Dit is een primaire verantwoordelijkheid van de clubs om een effectieve handhaving van sancties te waarborgen.

8. Wetgeving en beleid: De nieuwe voetbalwetgeving moet beter aansluiten bij de praktijk, en meer aandacht schenken aan de daadwerkelijke uitdagingen die veiligheidsverantwoordelijken tegenkomen. Bijvoorbeeld de ineffectiviteit van de oppervlakkige fouillering, het ontbreken van een meldingsplicht voor personen met een stadionverbod en de moeilijkheden op vlak van de bestrijding van pyrotechniek.

9. Toekomst: Deze studie heeft ons geleerd dat er heel wat informatie bottom-up kan doorstromen naar de overkoepelende instanties (Pro League, KBVB, Dienst Voetbalveiligheid FOD Binnenlandse Zaken). Dit komt een informatiegestuurd beleid ten goede. Professor Hardyns speelt in die zin met het idee om een Voetbalveiligheidsbarometer te ontwikkelen, in samenwerking met de verschillende stakeholders. Wordt vervolgd…