woensdag 29 januari
Statement Voetbal Vlaanderen
'Desondanks dit reeds een jaar geleden beslist werd door vertegenwoordigers van clubs van alle geledingen binnen ons voetbal na een ‘consultatieronde van Vlaanderen’ met 800 deelnemende clubs, en gecommuniceerd werd via alle kanalen blijkt dat heel veel mensen hiervan nog niet op de hoogte waren. Nu het invoeren dichterbij komt ontvangen we veel feedback en kritiek. We willen jullie daarvoor bedanken, het jeugd- en amateurvoetbal kunnen we enkel samen doen groeien: clubs, coaches, spelers, TVJO’s, ouders, scheidsrechters, supporters, federatie en ga zo maar door.
Daarnaast willen we benadrukken dat we jullie feedback gehoord hebben. Grote veranderingen brengen altijd weerstanden, kinderziekten en praktische uitdagingen met zich mee. Deze willen we samen met jullie nog extra in kaart brengen, en vooral naar constructieve oplossingen zoeken. Zonder afbreuk te doen aan de grote uitdaging om elk kind gelijke kansen te geven en tegemoet te komen aan het relatieve leeftijdseffect.
In dat licht werd beslist om een nieuwe werkgroep op te richten met TVJO’s en vertegenwoordigers van clubs. De bevindingen van deze werkgroep zullen vervolgens opnieuw besproken worden door de vaste werkgroep jeugdvoetbal met vertegenwoordigers van clubs, het Bestuur van Voetbal Vlaanderen en indien nodig de Vlaamse Studiecommissie (reglementscommissie).
Tenslotte willen we vragen om steeds met respect te communiceren met elkaar. Het debat vraagt nuance en een open geest om naar de toekomst te kijken.'
Wat is het geboortemaandeffect?
Het geboortemaandeffect, ook bekend als het "relatieve leeftijdseffect," is een bekend fenomeen in de sport waarbij kinderen die in de eerste maanden van het jaar geboren zijn, significant vaker participeren in de sport én meer kans hebben om geselecteerd te worden voor jeugdteams van een hoger niveau. Dit komt doordat ze vaak fysiek en mentaal meer ontwikkeld zijn dan hun jongere leeftijdsgenoten. In het jeugdvoetbal heeft dit effect op de participatie, talentherkenning en talentontwikkeling, waardoor kinderen die later in het jaar geboren zijn minder kansen krijgen.
Waarom krijgen spelers geboren van juli tot december minder kansen?
In onze competitie krijgen spelers geboren in de eerste maanden van het jaar altijd het voordeel om als oudsten deel te nemen. Dit zorgt ervoor dat veel spelers uit de laatste maanden van het jaar niet beginnen te voetballen of stoppen met voetballen. Daarnaast krijgen deze spelers, naarmate het niveau stijgt, steeds minder kansen om op eigen niveau te voetballen.
Wat is de reden?
Spelers van de tweede jaarhelft zijn gemiddeld gezien motorisch, fysiek en mentaal minder ontwikkeld omdat ze jonger zijn en minder trainingsuren op de teller hebben staan.
Het zorgt dus voor een ongelijkheid, waardoor we niet alle talenten de kans geven zich te ontwikkelen. Want talent wordt niet bepaald door de maand waarin je geboren bent. En toch zijn 7 op de 10 spelers op het Elite jeugd niveau geboren in de eerste maanden van het jaar. We praten al heel veel jaren over deze ongelijkheid. Maar erover spreken en mensen hierover opleiden, zorgt er niet voor dat er iets verandert. De cijfers zijn nog steeds bedroevend.
Daarom moet er iets veranderen. En dat doen we allemaal samen!
Hoe lossen we dit op?
Onze oplossing is om het seizoen op te delen in een competitie najaar en een competitie voorjaar op basis van geboortemaand in plaats van geboortejaar.
We breiden dit verder uit en zullen ook de teamsamenstellingen (vooral op P- en IP-niveau) laten wijzigen. De spelers geboren in de eerste helft van het jaar schuiven door naar een oudere leeftijdscategorie. Zo worden de jongste spelers gedurende de helft van het seizoen ook eens de oudste spelers. En worden de oudste spelers gedurende de helft van het seizoen de jongste spelers. Dit is het geval in de competitie voorjaar. In de competitie najaar blijft de indeling zoals voorheen. Deze wisseling (switch) is cruciaal om een oplossing te voorzien voor het geboortemaandeffect!
Op gewestelijk niveau vindt deze switch ook plaats, maar kunnen clubs (op basis van de aantallen en specifieke situaties) ervoor kiezen om de teamsamenstellingen niet of gedeeltelijk aan te passen.
Wat is het ‘roteren peildatum’?
In het voetbal in Vlaanderen is de peildatum momenteel 1 januari. Dit betekent dat de leeftijdscategorie waarin een speler mag uitkomen, wordt bepaald door de leeftijd die hij/zij heeft op 1 januari van het lopende seizoen. Bijvoorbeeld: Een speler die op 1 januari 15 jaar is, speelt dat seizoen in de categorie U16 (onder 16). De peildatum voor de competitie in het najaar blijft 1 januari en in het voorjaar zal de peildatum wijzigen naar 1 juli.
Wat zijn de voordelen voor de spelers en clubs?
Andere voordelen voor spelers zijn: verhoging van sociale competenties, meer focus op individuele ontwikkeling ipv teamprestaties, minder talent dat verloren gaat en minder drop-out van spelers.
De clubs hebben dezelfde voordelen als die voor de spelers. Daarnaast is het belangrijkste voordeel dat er meer talenten beschikbaar zullen zijn in de doorstroming. Want het gaat duidelijk worden dat er ook veel talent zit bij spelers geboren van juli tem december. Gewestelijke clubs gaan door het verruimen van de leeftijdscategorie naar 18 maanden meer mogelijkheden hebben om teams samen te stellen op maat van de spelers.
Wat volgt er nog?
- Algemene communicatie voor spelers en ouders: einde februari 2025
- TVJO workshops met informatie voor de TVJO om te delen met coaches, ouders en spelers: einde februari 2025
- Ondersteuning tijdens infosessies op de club: maart 2025
- Rotatietool om de impact op de huidige spelersgroepen te berekenen: voorjaar 2025
- E-module met extra duiding: najaar 2025
