De fight-flight-freeze reactie is voor het eerst vastgesteld door de Amerikaanse fysioloog Walter Bradford Cannon(1871-1945). Hij ontdekte dat dieren die in het nauw gebracht worden vaak op drie manieren reageren: ze vechten, vluchten of verstijven. In zekere mate komt hetzelfde gedrag ook voor bij mensen als men stress of angsten ervaart. Even terugkomen op het voetbal, men durft niks meer en speelt alle ballen op safe (Freeze), speler verstijft en faked een blessure of stopt met voetballen (Flight) of ze gaan vol in de aanval en geven andere de schuld (Fight). Belangrijk om te vermelden dat iedereen weer anders reageert, alsmede door ervaring opvoeding, aanleg enz. Het is heel contextafhankelijk hoe iemand een situatie stressvol of angstig bestempeld.

De wetenschap geeft echter wel aan dat een veilige leeromgeving zeer aan te raden is. Zo heeft havard-hoogleraar Amy Edmonson onderzoek gedaan naar teamwerk en fouten in ziekenhuizen in de jaren negentig. Dit onderzoek was ook de basis van psychologische veiligheid. Haar bevindingen waren namelijk dat wanneer mensen psychologische veiligheid ervaren op het werk, zeggen ze wat ze denken, delen ze hun zorgen en vertellen ze over hun fouten, zonder angst voor negatieve gevolgen. Dit is ook de reden geweest dat bij Google psychologische veiligheid de belangrijkste succesfactor is binnen het techbedrijf.

Amy Edmonson heeft al haar conclusies ook samengevat in een boek over veilig leerklimaat. De kern is dat teams niet bezig moeten zijn met de schuldvraag, maar wat kunnen we ervan leren? Dit begint allemaal met het idee dat mensen snappen dat fouten maken erbij hoort en dat dit cruciaal is in het leerproces. Als leidinggevende is het dan juist belangrijk om een bescheiden houding te hebben. Nodig het team uit om mee te denken en zich uit te spreken. Daarnaast is waardering een belangrijk punt om een veilig leerklimaat te creëren. Een belangrijke kantekening die Edmonson ook maakt is dat fouten maken geen probleem is mits het binnen de grenzen past. Dus als een fout ontstaat door gemakzucht moet er uiteraard opgetreden worden. Bekijk hieronder de interresante TED van Amy Edmonson: 

Het bovenstaande is voornamelijk beschreven op teamniveau. Maar hoe kunnen spelers of mensen nu met de angst voor fouten omgaan. De meest verhelderende inzicht komt van Kobe Braynt. De overleden top basketballer heeft namelijk een zeer eenvoudige maar verhelderende visie op leren en eventuele fouten. Bekijk het onderstaande filmpje maar even:  

In onze optiek een geweldige visie over hoe er over fouten gedacht wordt.

Als je altijd speelt met de wil om te leren val je nooit in de valkuil van angst om fouten.

Kobe Bryant

Ook hier direct weer een disclaimer want na één keer een video bekijken zullen spelers dit natuurlijk niet beheersen. Deze mentale skills kost tijd om eigen te maken…  

Dit artikel kwam er in samenwerking met www.sportbrein.com / Auteur: Timo Kleinhesselink