Home  >   7 Tips voor een succesvolle wedstrijdbespreking
7  Tips voor een succesvolle wedstrijdbespreking
7 Tips voor een succesvolle wedstrijdbespreking

7 Tips voor een succesvolle wedstrijdbespreking

Kalender donderdag 5 oktober
Een wedstrijdbespreking is voor elke trainer weer een uitdaging. Wat ga je zeggen, en hoe breng je het? Laten we voorop stellen dat elke situatie weer anders is. Los van tactische aspect filtert ons brein op verschillende manieren de informatie die de trainer brengt. Vanuit de wetenschap zijn hierover verschillende theorieën geschreven. Hieronder geeft VoetbalXprt 7 interessante inzichten, met daarbij telkens een praktisch voorbeeld. 
1. Primacy Recency Effect

Ons brein is gevoelig voor een begin en eind. Dit is ook de reden waarom wij ons bijvoorbeeld veelal ook alleen de eerste en de laatste hap herinneren van een overheerlijke taart en niet de happen daar tussenin. Dit wordt ook wel het Primacy effect genoemd (alles wat vooraan gebeurt is belangrijker). Vervolgens krijg je het Recency effect (we onthouden wat het laatste kwam beter). Deze theorie is onderzocht en beschreven door Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman.

b2ap3_large_Grafiek
 

Bovestaande grafiek visualiseert het Primacy en Recency effect. De percentages geven aan hoeveel % de onderzochte persoon onthouden heeft. Zoals je ziet, is er een piek in het begin (Primacy Effect) en op het eind (Recency effect).

Het Primacy en Recency-effect leert ons dat belangrijke informatie het beste aan het begin of op het einde verteld kan worden. 

Gedurende een gesprek hebben mensen meer moeite om de informatie te onthouden. Dit effect leert ons dat belangrijke informatie het beste aan het begin of op het einde verteld kan worden. Daarnaast is er de Peak-to-end-rule. Vooral teamsporters onthouden van een wedstrijd of een bijeenkomst de hoogtepunten (zowel in positieve als in negatieve zin) en hoe de 'bijeenkomst' eindigde. Een vervelende bijeenkomst kan toch een algeheel positief gevoel opleveren als de afsluiting van de wedstrijd / training prettig verliep. 

Een mooi praktisch voorbeeld van Pepijn Lijnders, assistent van Liverpool, die het volgende aangeeft in een interview over de verloren eerste halve finale vorige seizoen in de Champions League:


2. Ingroup Bias

Ingroup / outgroup oftewel in de groep – uit de groep is een begrip dat veelal gebruik wordt in de psychologie. Met 'in groep 'wordt bedoeld met welke groep een persoon zich identificeert. De Uit-groep is juist het tegenovergestelde namelijk waarmee iemand zich niet identificeert. Als coach trainer is het de kunst om een ingroup bias te verkrijgen binnen het team. Een "Wij" gevoel creëren. Dit kan bijvoorbeeld door een cirkel te vormen in de kleedkamer om de laatste motivatie speech te geven. Een fantastische voorbeeld is Liverpool, de club waar supporters en spelers samen strijden voor de overwinning. Het is "Wij Liverpool", oftewel This is Anfield….


3. Tonage in speech en stiltes

Een ander interessant onderzoek is hoe leiders van bedrijven communiceren. Zo zijn er verschillende experimenten uitgevoerd over positieve en negatieve communicatie. De emotionele toon van de boodschap heeft vaak een grotere impact dan de boodschap zelf. Zo kan negatieve feedback die op een warme manier wordt gebracht alsnog een positief gevoel opwekken. Anderzijds, wanneer er goed nieuws op een negatieve manier wordt verteld houden werknemers er een slecht gevoel aan over. Onderzoek toont ook aan dat de toon die gehanteerd wordt een directe impact heeft op het onbewuste brein. Terwijl juist de woorden die we gebruiken gefilterd worden door ons bewuste brein.

De gehanteerde toon heeft een directe impact op het onbewuste brein. Woorden na een stilte zullen ook meer indruk maken.

Een andere aanrader is om stiltes te laten vallen in een speech. Een pauze van enkele seconden verhoogt de aandacht van de personen die luisteren. Daarnaast zullen de woorden ook meer indruk maken na de stilte. Een stilte kan ook gebruikt worden om reacties uit te lokken, aangezien spelers geneigd zijn om de stilte in te vullen.

Hierbij een mooi voorbeeld van Louis van Gaal in de tijd dat hij hoofdtrainer was bij Ajax. Hij gebruikt een agressieve toon gedurende de toespraak, daarnaast laat hij verschillende stiltes vallen. 


4. Lichaamshouding (non-verbale communicatie)

Non-verbale communicatie is van extreem belang als je iets wilt vertellen. Met non-verbale communicatie bedoelen we de manier hoe je je lichaam gebruikt tijdens het vertellen. Maak je oogcontact? Hoe gebruik je je handen? Sta je recht op? Loop je rond of blijf je staan? Al deze aspecten zijn van cruciaal belang. Gaat dit al bijna natuurlijk bij je? Dan kun je spreken over charisma. Dit is de eenheid van je denken, doen en handelen. Een goed voorbeeld hoe lichaamshouding gebruikt wordt in een bespreking is Pep Guardiola.


5. Het goeie gevoel ‘ankeren’ (NLP Ankering)

Wanneer je iemand in een intense stemming brengt en op het hoogtepunt van deze stemming een specifieke externe stimulus geeft, worden deze stimulus en stemming neurologisch met elkaar verbonden, oftewel 'ankering'. Deze theorie komt uit het NLP (Neuro Linguïstisch Programmeren).

Heeft je team een goede wedstrijd gespeeld en gewonnen? Geef spelers ondanks de euforie een korte opdracht mee om dit gevoel te ankeren.

Heeft je team een goede wedstrijd gespeeld en gewonnen? Geef spelers ondanks de euforie een korte opdracht mee om dit gevoel te ankeren. Dit kan bijvoorbeeld een muzieknummer zijn. Dit nummer kan vooraf de volgende wedstrijd gedraaid worden zodat spelers het positieve gevoel weer opbrengen. Jurgen Klopp, coach van Liverpool, doet dit ook door de volgende woorden te gebruiken: "Speel zoals je je beste wedstrijd ooit hebt gespeeld", luister maar:


6. Framing

Met framing wordt bedoelt dat je met een woord een bepaald beeld oproept in je brein. Dit beeld wordt geschetst in ons onbewuste brein. Framing leert ons dat een bepaald woord verschillende en tegenstrijdige beelden kan opleveren. Dit kan dus zijn door eerdere trainers of ervaringen dat dit beeld of gevoel oproept. Het lukraak opgooien van vakjargon of lastige woorden kan tot de verkeerde associaties leiden. Tip is dus: let goed op wat je zegt en welke woorden je gebruikt. Een mooi voorbeeld van een rustbespreking is die van Foppe de Haan, in hele simpele taal legt hij uit wat er anders moet.


7. Overtuig je spelers van je standpunten

Hoe zorg je er voor dat je jouw verhaal zo goed mogelijk overbrengt op de spelers? Hoe je je stem gebruikt is een belangrijk aspect om ons onbewuste brein te bereiken, zoals je hierboven hebt kunnen lezen. Je standpunt duidelijk maken is natuurlijk van groot belang. Hoe doe je dat? Sharon Kroes, expert op het gebied van overtuigen en communicatietechnieken geeft hierin een praktisch voorbeeld. Start met het punt waarin iedereen zich kan vinden om dit uit te bouwen naar je conclusie. Hierin neem je de luisteraar mee in je gedachtegang. Je eindstandpunt is dus een volkomen logische stap in je totale betoog. Bekijk voor concrete voorbeelden maar eens de onderstaande video.


Laat je niet teveel beinvloeden door emoties

De bovenstaande tips zijn vooral gebaseerd op wetenschappelijk kennis. Er zijn echter momenten dat coaches de emoties niet helemaal onder controle hebben. Voor de neutrale toeschouwer is dit soms hilarisch om te zien. Deze trainers nemen soms de emotie mee de kleedkamer in met als gevolg dat ze helemaal los gaan tegen de spelers. Soms terecht, soms onterecht. Probeer als coach op voorhand te bedenken of jouw emoties functioneel kunnen zijn.

Probeer als coach op voorhand te bedenken of jouw emoties functioneel kunnen zijn.

Een donderspeech werkt namelijk slechts enkele keren per seizoen. Probeer ondanks je emoties rationeel te blijven en te bedenken hoe je iets brengt en welk effect het kan hebben op de spelers. 

Er zijn soms uitzonderingen...

Het laatste fragment is er een met een knipoog, namelijk José Mourinho die een ervaring deelt over een van zijn spelers: Mario Balotelli. Je kunt als trainer nog zoveel zeggen en alle bovenstaande tips volgen, maar het steeds kan alsnog anders lopen, luister maar...


Hopelijk geven de bovenstaande tips je wat inzicht over hoe je het brein van spelers gericht kunt aanspreken. De ultieme succesformule bestaat echter niet, en vergeet natuurlijk het tactische plaatje met mogelijke veranderingen tijdens de rust niet!

Dit artikel kwam er in samenwerking met Sportbrein.com / Auteur Timo Kleinhesselink

Deel dit artikel op social media
Sportbrein
Sportbrein
Aalten (Nederland)
Ontdek Sportbrein

Gerelateerde artikelen